Historia Rynku

Historia Rynku w Rzeszowie





Obecnie Rynek jest większy niż w czasach wcześniejszych. Przez lata zmieniał się również jego wygląd i otoczenie. Działo się tak także za sprawą wielkiego pożaru w roku 1842. Prawdopodobnie przed tym wydarzeniem w rynku znaleźć można było głównie niską zabudowę drewnianą bądź murowaną z podpiwniczeniem. Niektóre z nich zachowały się d teraz i stanowią często odwiedzaną atrakcję turystyczną. Budynki musiały przechodzić liczne restauracje i przebudowy, by odzyskać swój dawny splendor.

Kamienice otaczające Rynek pochodzą z XV do XIX wieku, a za swój ostateczny wystrój architektoniczny podziękować mogą przełomowi XIX i XX wieku. Rynek oficjalnie został wyznaczony w XIV wieku, kiedy to miastu zostały nadane przywileje.

Początkowo rynek był miejscem handlu. Sprzedawano tu wszelkiej maści wyroby: biżuterię, meble czy ubrania. Rozwój handlu w Rzeszowie był spowodowany ulokowaniem miasta i jego ulic. Przebiegały tędy popularne w owym czasie szlaki komunikacyjne prowadzące od Krakowa na Ruś oraz z Lublina w kierunku Słowacji i Węgier. Głównymi drogami były właśnie te przebiegające przez Rynek i otaczające go ulice. To właśnie za sprawą kupców handlujących bydłem po pożarze, Rzeszów był w stanie przeprowadzić odbudowę.

Gdy jeden traci, zyskuje inny – tak też było z rzeszowskim Rynkiem. Po tym, jak Sandomierz stracił na znaczeniu z punktu widzenia handlowego, handel w rynku mógł się swobodnie rozwijać.

Najbardziej rozpoznawalny na Rynku budynek

Ratusz, bo właśnie o nim mowa, potwierdzenie swego istnienia zyskuje za sprawą dokumentu z 1427 roku. Piotr Lunak potwierdza w nim przywileje miasta. Nowy Ratusz został ufundowany przez Mikołaja Spytka Ligęzę w 1591 roku, na bazie budowli, która już istniała. W jego sąsiedztwie znajdowały się wtedy charakterystyczne kramy i waga, a bliżej centrum rynku studnia (zrekonstruowana obecnie dzięki planom z XVIII wieku).

XVIII wiek przynosi ze swoim nadejściem ponadto jeszcze jedną zmianę – przebudowę Ratusza na styl klasycystyczny. Pozostał on w tym stanie do połowy XIX wieku. Następną zmianą była adaptacja Ratusza zgodnie z zapotrzebowaniem Rady Miejskiej. Zgodnie z ówczesnym zwyczajem, budowle wykańczano w sposób pseudogotycki, zastosowano się do tej zasady również w przypadku tej budowli. Dodatkowo pod szczytem umieszczono ozdobny zegar i orła (pozłacana miedziana blacha).

Obecnie Rynek poszczycić się może Ratuszem, który ostatecznie odnowiony został w 1996 roku, swym wyglądem odwołuje się do XIX-wiecznego pierwowzoru. Ratusz pozostaje do dziś jedną z najbardziej okazałych budowli na rzeszowskim Rynku. Wyróżnia się spośród innych także tym, że stoi on samotnie ze strony zachodniej, na narożniku.

W oczy rzuca się kamienica o specyficznej nazwie





Na pierzei północnej Rynku w Rzeszowie znajduje się ciąg zabudowy, z którego istotnie wyróżnia się między innymi kamienica „Alko”. Ten sporych rozmiarów budynek powstał już w wieku XVII, a jego nadbudowa kontynuowana była później XIX wieku. Cechą charakterystyczną jest jego styl klasycystyczny o spokojnych cechach elewacyjnych.
„Alko” to sąsiadka najokazalszej kamienicy w Rynku należącej do PTTK, znajduje się tu obecnie schronisko PTSM. Swoje miejsce ma tu również zaplecze kuchenno barowe przynależące do Sali Konferencyjnej.

Zaskakująca nazwa ma swoją historię. Przed wojną, nad parterem widoczny był napis świadczący o tym, że w budynku znajduje się wytwórnia alkoholi. Były to trunki wysokojakościowe (rumy, koniaki, likiery i rosolisy). Właścicielem wytwórni był Lischutz Hirsch.

Archeologiczne zabawy

Działania archeologiczne wykazały, że Rynek rzeszowski, jak większość miast, kryje w sobie tajemnice. Rzeszowska Starówka kryje w podziemiach głębokie, często dwupoziomowe lochy i piwnice. Podziemia po kilku awariach zostały zabezpieczone, czego wynikiem jest Rzeszowska Podziemna Trasa Turystyczna.